ZULFU LIVANELI:
BARIS SARKILARI

Bircan Unver

Zulfu Livaneli ve Maria Farandouri

Sanatcilar ve toplumlar devletlerden ileridir anlayisini bir kez daha koklestiren ve zenginlestiren bir yaklasimla, Zulfu Livaneli ve Maria Farandouri ortak bir konserle Turk ve Yunan topluluklarini ilk defa genis capta New York'ta, bir araya getirmeyi amacliyor. "Baris Sarkilari" konseri yalnizca Amerika'nin degil, yeryuzunun dinamigini olusturan en carpici sehirlerden New York'ta; baris ve dostluk kulturu adina gorkemli ve guclu izler birakacak bir ozellik tasiyor. Soon Productions'in yapmini gerceklestirdigi ve 1500 dinleyicinin katilacagi konser, Manhattan'da Town Hall konser salonunda veriliyor. Bu konser, ozellikle New York'ta gerek kulturel ve gerekse baris ve dostluk adina iki toplumun muzik araciligiyla bulusmasiyla yeni umutlari, ortak degerleri ve coskulari harekete gecirecek.

Ozgun muzigi ve besteleriyle oldugu kadar yazarligi; sinema yonetmenligi ve UNESCO Iyilik Elci'ligiyle uluslararasi boyutta cok yonlu olarak taninan sanatcimiz Zulfu Livaneli'ye, genel olarak New York konseri ve Turk Yunan dostlugu uzerine sorularimizi yonelttik.

New York ve Amerika'nin bircok bolgesine farkli nedenlerle gelip gittiniz. Ilk olarak konser vermek icin geliyorsunuz. Bundan yaklasik iki yil once de, bir konserinizde ve basin bulteninizde, artik sahnede konser vermeyeceginizi ancak 'ozel konserler' haric olarak duyurmustunuz. Bu konserin ozelliklerini, bu cercevede nasil tanimlarsiniz?

Bugune kadar Avrupa'nin bir cok yerinde konserler verdim. Fakat New York'ta ilk kez konser veriyorum. Amerika'da insanlar arasinda iliskiler Avrupa'da, Yunanistan'da oldugundan daha farkli. Amerika'da ise sorunlar daha derin ve karmasik. Iliski kurabilmek daha da zor. Maria Farandouri ile verecegimiz ortak konser bu iliskileri gelistirmek ve derinlestirmek, Turk ve Yunan halklarinin yakinlasmasini saglamak anlaminda onemli bir adim olabilir.

Siz Farandouri ile New York'ta ilk kez Turk ve Yunan toplumunu; bu konserle bir araya getireceksiniz. Baris kulturu yolunun, uluslararasi boyutta acilmasi, yesermesi anlaminda, konserinizi bir donum noktasi olarak degerlendirebilir miyiz? Bu konserinizi takiben, benzer yaklasimla diger Yunanli sanatcilarla ortak sanat projeleriniz var mi?

Baris kulturu yolunun uluslararasi boyutta acilmasi, yesermesi anlaminda konseri donum noktasi olarak degerlendirmek iddiali bir degerlendirme olurdu. Ben 20 yildir Yunanli sanatcilarla ortak konserler veriyorum. Mikis Theodorakis, Maria Farandouri, Manos Hadjidakis gibi bir cok Yunanli sanatciyla calistim. Ortak projelerimiz bundan sonra da devam edecek. Konserin bu anlamda ancak isbirliginin gelistirilmesine bir katkisi olabilir diye dusunuyorum.

Turk ve Yunan iliskilerindeki son donemdeki gelismeler adina; nihayet politik duzeyde de iki kulturun bir araya gelme girisimlerinde, kuresellesmenin rolunu nasil degerlendiriyor sunuz? Bu anlamda kuresellesmenin, hem iki ulke adina hem de kuresel muzik kulturu adina getirecegi artilar ve eksiler neler?

Kuresellesmenin ekonomik boyutlari oldugu kadar kulturel ve politik boyutlari da var. Ekonomik duzeyde sermayenin onundeki engellerin asilmasi olarak tanimlanan kuresellesmenin, Turk ve Yunan iliskilerine ve politik duzeydeki resmi politikalara temel olusturacak sekilde "iki kulturun yakinlastirilmasi" olarak yansimasinin temelsiz oldugunu dusunuyorum. Yuzyillarca ayni topraklarda yasadigimiz ve ayni kulturu paylastigimiz, ortak bir tarih olusturdugumuz insanlarla, yakinligin kokleri tarihsel kaynaklardan beslenir.

Disisleri Bakanimiz Sayin Cem ile Yanan Disisleri Bakani Sayin Papandouri tarafindan ortak imzalanan; ozellikle "Kulturel Isbirligi" cercevesinde yapilan anlasmayi nasil yorumluyorsunuz ve genel olarak bu anlasmadan beklentileriniz neler?

Devletler arasi anlasmalar benim icin pek onemli degil. Toplumlar arasindaki iliskilerin bu turden resmi anlasmalara ihtiyaci olmadigini dusunuyorum.

Ozellikle New York'ta, gecmiste negatif propagandalar da yapan Yunan Lobisinden, konserinize olumsuz bir tepki ya da bir destek var mi?

Ben olumsuz bir tepki duymadim. Hatta lobiden destek geldigi yolunda haberler aliyorum.

Unlu cazci, gitar virtiozu Al Di Meola, besteci-muzisyen Ara Dinjiyan, caz sanatcilarimiz Ilhan Ersahin, Atilla Engin ve Israil'li Unlu caz muzisyeni Mordy Ferber'in konuk sanatci olarak konserinize katilmasini, cok cesitli muzik turlerini bir arada vermekle birlikte; ayni zamanda cok uluslu sanatcilarin bir araya gelmesiyle, baris temasini yalnizca Turk-Yunan toplumlari arasinda degil, cok daha genis kapsamli vermeyi mi amacliyorsunuz?

Yasamin her alaninda ortak calismanin insani daha da gelistirdigine ve verimliligini artirdigina inaniyorum. Isbirligi, ortaya bir seyler koymak acisindan cok onemli.

Bu konser de; ilk defa seslendireceginiz yeni besteleriniz var mi?

Ortak seslendireceginiz sarkilar hangisi? Bu konserde ilk defa seslendirecegim yeni bir beste yok.

Gectigimiz Ekim ayinda Italya'da Avrupa'nin "En Iyi Besteci" unvanini aldiniz. Bu odul, tek bir besteniz secilerek mi yoksa tum besteleriniz degerlendirilerek mi verildi? "En Iyi Besteci" unvani, size Avrupa'da yeni muzik projeleri ve etkinliklerine bir kopru olusturdu mu?

Italya'da uluslararasi besteci -Premio Luigi Tenco- tum bestelerim degerlendirilerek aldim. Avrupa'daki yeni muzik projelerine kopru olmasi bakimindan onemli bir adim oldugunu soyleyebilirim. Italya'daki Alabianca plak sirketi eserlerimi Italya'da yayimlamak uzere harekete gecti.

Ozgun bestelerinizle birlikte, New Age ve Klasik Muzik de besteliyorsunuz. Bu anlamda, yeni calismalariniz var mi? Ornegin; Seyh Bedreddin Destani'ni bir opera olarak bestelemeyi dusunmez misiniz?

Bu guzel bir dusunce. Uzerinde calismak ve uzun bir sure emek vermek gerek.

Ayrica gectigimiz Kasim ayinda, Paris'te yine Farandouri ile "Ucuncu Millennium" konserini gerceklestirdiniz. Bukonserin gorkemli etkilerini gazetelerden izledik. Sizin acinizdan bu konserinonemi, yeri ve New York konserinden farkliliklarini aciklar misiniz?

Paris'de UNESCO Buyuk Salonu'nda duzenlenen Millennium Konseri dunyanin bir cok bolgesinden sanatcinin katilimiyla gerceklesti. Zubin Mehta yonetiminde Moskova Senfoni Orkestrasi New Age Rhapsody'nin bir bolumunu seslendirdi. Maria Farandouri ile birlikte konsere Barbara Hendricks, Lionel Richie gibi unlu isimlerde katilmisti. Paris konseri bu anlamda genis katilimli bir konserdi. New York'daki konser ise Maria Farandouri ile benim ortak duzenledigimiz bir calisma olacak.

Sanata basladiginiz gunden bugune; idealleriniz bir degisime ugradi mi? Ideallerin genel cercevesinde; gerceklesmeyen ve buyuk hayal kirikligina ugradiginiz ile en umulmadik boyutta gerceklesenler hangisi?

Ideallerimde bir degisiklik olmadi. Yasamin her alaninda zorluklarla karsilasiyor insan, hayal kirikliklari yasiyor. Ama yasam direnmektir. Sorunlarinizi zamanla cozuyor ya da asiyorsunuz.

Eger kendinizi uc kelime ile anlatmak zorunda kalsaydiniz; bu kelimeler hangileri olurdu?

Omer Zulfu Livaneli

Eger yeryuzune bir tek baris sarkisi armagan etmek zorunda kalsaydiniz, bu sarkiniz hangisi olurdu?

Boyle bir secim yapmam mumkun degil.

ZULFU LIVANELI HOME PAGE

SOON PRODUCTIONS

Home
English index page