Leyla
CANDAN: "Sanatin sonu yok"
Roportaj:
Berkem DINÇMEN
Uzun yillar Bodrumda yasayan Leyla Candan,1947 Istanbul
dogumlu. Mugla Üniversitesi Güzel Sanatlar
Resim Bölümü, Ayla Eris Atölyesi'nden
mezun olduktan sonra, yaklasik haftanin 7 günü
sanatla ugrasir. Bir taraftan sahibi oldugu Bodrum'da
bulunan Yosun Sanat Galerisinin idareciligini yaparken,
diger taraftan Bodrum Belediyesi'nin Kültür
Merkezi olan Bedesten'de her yas grubu ve çesitli
mesleklerden olusan sanatseverlere Resim ve Sanat Tarihi
dersleri vermekte.
Aslinda,
nesnel degerleri, düssel bir mekanla özdestirerek,
hem göze, hem beyine hitabetme basarisini yakalayan
ve bu çizgide yeniliklerini sürdüren
bir ressam. Balik burcu oldugu için düsleri
bitmez tükenmez ilham kaynagi. Eserlerinde izleyicilerinin
yüregine hitabeden, elle tutulacak kadar nesnel
figürlere, kendisinin degismez temel kisiliginin
yansimalariyla resminin bütününü
olusturur.
_ Resim çalismalarinda nelerden
etkileniyorsunuz..
1967-77
yillari arasinda deniz yolu uzerinden çok seyehat
ettim. Okyanuslar, denizin mavisi ve okyanuslarin sinirsizligi
beni büyülemistir.
.Ayrica mitolojik hikayelerin fantezileri. Buralarda
yasanan geçmis beni heyecanlandiriyor.
_Size
göre hangi renkler Mitolojiyi temsil ediyor.
Turkuaz
ve Günes rengi.
_Resimlerinizdeki
yaldiz, leopar ve gizem.
_Geçmisin
zenginligini anlatmak için kullaniyorum.
_20.yy.da
sanatin rolunu nasil degerlendiriyor sunuz?
_Gectigimiz
yirminciyuzyili, halklarin birbirlerini tanidigi, karsilikli
kültür alisverisi içinde bulundugu
dönem olarak düsünmek gerek. Bu alisveriste
Bati
ve Dogu birbiriyle sanatsal kaynasma içine girmistir.
Söyle ki;
Picasso
,Afrika sanatiyla tanismasaydi,
Gauguin
Tahiti günesini,Tahitili kadinlari görmeseydi
Klimt
Türk ve Dogu minyatürlerinden etkilenmeseydi,
Bati'da Modern sanatin dogmasi düsünülemezdi.
|
|
Gelincikler
73X92 |
Figur
70X100 |
Modern
Türk Sanatinin temeli de, Paris'e gidip gelenlerin
Fransiz ekolüyle kurduklari kontaklarla atilmistir.
Tabii batidaki Modern Sanatin
geçmisi 1200'lere kadar uzanir. Ilk perspektif
görüsler Ispanya'da bu tarihlerde uygulanir..
Bizdeyse 1870-1880 senelerinde. Bu olay onlarda ve bizde
dinin tesiri altinda kalmis ve sanatçi istedigini
yapma özgürlügü bulamamistir. 1900
lü yillarin basindan itibaren, yirminciyuzyilin
resmi çok hizli ilerleme gösterdi. Denenmedik
teknik neredeyse kalmadi.
_Empresyonist
Sanati nasil ortaya çikti.
_1874
yilinda Monet, Renoir, Pissaro, Sisley Pariste NADAR
Galerisinde bir sergi açiyorlar. Monet'in sergiledigi
eserlerden birinin adi (Impression-Soleil
Levant), Anlami; Günes'in Dogusundan Alinan Izlenim.
Bütün sanat elestirmenleri bu tablonun adina
takiliyor, çünkü bu o güne kadar
hiç duyulmamis bir tablo adi. Böylece Impressionist
deyimi önce yalniz bu sergiye katilan ressamlar
için alay konusu oluyor.Ama sonralari bu deyim,
yavas yavas alayli yanini kaybederek bu sergiyi açanlarin
koydugu yeni Sanat görüsünü ifade
eden genel kavram oluyor. Bu kültür günümüz
sanatçilarina kadar geliyor.
_Çalismalarinizi
yalniz kalarak mi yapiyorsunuz.
_Genelde
yalnizken iyi çalismalar çikiyor. Haftada
bir gün sanatçi arkadaslarimla ekip, grup
çalismasi. Sanat tarihi sohbetleri ile büyük
bir denge olusuyor. Grup çalismalarindan alinan
enerji ile yeni kompozisyonlar olusuyor. Haftada 2 gün
2 ayri yerde verdigim resim dersleri, kompozisyon kurallari,
Sanat Tarihi dersleri ile kendime tekrar oluyor. Bu
da "Sanatin sonu yok" kuralinin derinliklerine
inmeme arastirma yapmama yardimci oluyor.
Sanatçi
eserlerinde, yalnizca kendi duygu ve düsüncelerini
yansitmaz. Baska insanlarin duygu ve düsüncelerini
yansitmalarina da vesile olur.
Tripting
Sualti 180 X 200
_Resimlerinizde
Tanriça yorumlarindaki yüzler kimin.
_Ideal
sahsiyetler, ölümsüz tanriçalar
benim idealim. Beni etkileyen, Tanriçalar hakkindaki
efsaneler, sonsuzluk... Resme yansitirken ayni sonsuzlugu
yasamak istiyorum.
_Resimlerinizi
anlatir misiniz?
_Desen
ve kolaj çalisiyorum. Kolaj bütün dünyada
çok sevilir. Resme baslamadan önce hayal
kurarim. Hayal kurdugum seyi tuvale aktaririm. Ben hemen
her resmimde yogun duygular yasarim. Duygularimdaki
coskuyu, yalnizligin huzurunu resimlerime yansitirim.
Sanat
eseri, kamuya sunuldugunda artik sanatçinin tekelinden
çikar, izleyicinin kendi imgelerine
anlamlar aradigi, çogu zaman da buldugu
bir
fenomene dönüsür.
Sanat
bir dildir.Duygu ve düsüncelerin, çesitli
araç/gereçlerle, çesitli yöntem/tekniklerle
anlatildigi bir dil. Sanatçi bu dili kullanarak
kendini ifade ettigi gibi toplumdaki olaylari ve olgulari
da ifade eder.
Leyla
Candan kisisel veya grubu ile katildigi karma sergilerde
resimleri satildikça, talepler artip begeniler
arttikça daha cok sariliyor
sanatina.Tablolari Amerika, Almanya, Hollanda, Fransa,
Ingiltere ve Türkiye'deki kolleksiyonerlerde.
Bodrum, Subat 2002
---
E-mail
to: leylacandan@superonline.com
|