|
"Her
yirmi yilda tekrar dogarim ben."
Mehmet DEDE
Editorum
Mehmet Dede'den uzun suredir bir Turkce biyografi istiyordu.
Okuyucular merak ediyormus Mehmet Dede kimdir diye, New
York'ta ne ararmis? Ne yermis ne icermis? Yazarmis da
neden yazarmis? Bizler de aradik taradik ve ondan bu duruma
bir ceki duzen vermesini rica ettik. Iste detaylar:
Mehmet:
Dede'cigim, herkes sana Dede diye hitap ediyor. Hakikaten
o kadar yasli misin?
Dede:
Degilim aslinda, henuz alti yasindayim.
Mehmet:
Nasil oluyor bu?
Dede:
Benim icin yasamimin ikinci donemi yirmi yasindan sonra
basladi. Her yirmi yilda tekrar dogarim ben.
Mehmet:
Su ana kadar gecen alti yillik omrunden bahseder misin?
Dede:
Istanbul'da dogdum. Henuz embriyonik halde universiteye
basladim. Dogar dogmaz finallere girdim, but'e kaldim.
Bir yasinda calismaya basladim. En buyuk gunahi o zaman
isledim; para kazandim. Ilk okudugum kitap Goethe'nin
"Genc Werther'in Acilari"dir. Iki yasimda asik
oldum, ucunde cok surundum. Is degistirdim, ondan da sikildim.
Dort yasinda master yapmak icin New York'a goc ettim.
Bes yasinda Ingilizce konusmaya, yazmaya, dusunmeye, hayal
etmeye ve ruya gormeye basladim. Ilk sigarami bir Radiohead
konserinde ictim. Alti yasinda diplomami alip ucak yaptim.
Mehmet:
Gelecek on dort yili nasil gecirmeyi planliyorsun?
Dede:
Biraz daha gunah isleyip yeteri kadar param olunca seyahat
etmeye baslayacagim. Seyahtim sirasinda kendime mektuplar
yazip, kartpostallar atacagim. Geri dondugumde acip okuyacagim
onlari.
Mehmet:
Nerelere gitmeyi planliyorsun?
Dede:
Iskandinavya, Kuzey Afrika ve ozellikle Orta Dogu. Hatta
Iran'da bir sure yasayabilirim bile. Farsca ogrenmek istiyorum.
Mehmet:
En cok etkilendigin ama sonunu hatirlayamadigin ruya hangisiydi?
Dede:
Ben daha cocukken bebekligimi gormustum. Bir sure Mersin'de
yuksek bir apartman dairesinde yasamistik. Evin oturma
odasinda gercekte olmayan bir kapiya dogru kostugumu hatirliyorum.
Ben yaklastikca kapi yavas yavas acilmaya basladi ve bir
isik demeti iceri suzuldu. Buna ragmen onumde boylu boyunca
uzanan yesil bir alan ve mavi gokyuzunu gordum. Kapi iyice
acilinca kollarimi acarak o kapidan girdim. Sonrasini
hatirlamiyorum.
Mehmet:
En buyuk tutkun nedir?
Dede:
Montaigne "Benim meslegim, sanatim yasamaktir"
demis. Benim tutkum da yasamaktir. Ayrica seyahat etmeyi
de severim. Buket Uzuner'e gore ben bir "sehir romantigi"yim.
Mehmet:
Utopyan var mi?
Dede:
Oyle bir zaman gelecek ki insanlarin hayati supermarkette
aldiklari bir sabun gibi eriyip gidecek. Hayati mumkun
oldugunca hizli tuketmek amac olacak. Insanlar bunun icin
birbirlerine yardimci bile olacaklar. Nerede yasiyorum
demistin?
Mehmet:
New York'ta.
Dede:
Guzel. Bir taksi gondeririz, sana carpar olursun.
Mehmet:
Pesinde oldugun sey nedir?
Dede:
"Neyi ariyorsan sen O'sundur" der Mevlana. Zulmun
pesindeyse zalimsin, aski ariyorsan asik. Ben gecmisimi
ariyorum, bu cikarima gore ben kendi gecmisimim.
Mehmet:
Biraz daha acar misin?
Dede:
Milan Kundera roman kahramanlari icin "her biri
benim ancak kenarinda dolastigim bir siniri asmislardir"
der. Ona gore "asilmis sinirlar" kendi benligimizin
otesidirler. Ben de iste o sinirlari ve otesini mazide
ariyorum. Yalniz gecen her saniye "gecmis" oldugu
icin omur boyu devam eden bir surec bu.
Mehmet:
2001'de seni en cok sasirtan ne oldu?
Dede:
Babam bana e-mail atti.
Mehmet:
Ne diyor?
Dede:
Iyiymis, selami var sana.
Mehmet:
Biraz da magazin uzerine sohbet edelim. En favori Turk
filmin?
Dede:
"Mezarini Kaz Beni Bekle" ve "Ismet
bu ne kismet. 70'lerin Yesilcam filmleri gibisi yok.
Mehmet:
Son okudugun kitap hangisi?
Dede:
M.Kemal Ataturk'un "Nutuk"u. Cocuklar icin kisaltilmis
ve sadelestirilmis baskisi.
Mehmet:
Sence en ozlu Turkce soz hangisi?
Dede:
"Simdi ben de seni arayacaktim." Bir insanin
baska birisine hislerini anlatmak icin soyleyebilecegi
en guzel soz bu olsa gerek. Bir de en gerekli Turkce soru
var ki o da "Sen mi geldin?"dir. Her ne kadar
Turkce'den baska hic bir dilde bu soz insanin yuzune soylenmese
de.
Mehmet:
Bize bir siir okur musun?
Dede:
Dag basindasin;
Derdin gunun hasretlik;
Aksam olmus,
Gunes batmis,
Icmeyip de ne haltedeceksin?
Orhan
Veli (Agustos 1942)
Mehmet:
Son olarak soylemek istedigin birsey var mi?
Dede:
Yakinda web sitemi kuruyorum, herkes beklesin.
_ _ _ _ _
Ilhan
Ersahin'le Soyles-I Boylesi
Mehmet Dede e-mail: md443@nyu.edu
|
